امروزه نقش هواپیماهای اخطار زودهنگام و کنترل هوایی (موسوم به AWACS) بعنوان مرکز فرماندهی و نظارت در عملیات های هوایی و علی الخصوص در عملیاتهای هوایی کشورهای عضو ناتو به واقعیتی انکار ناپذیر تبدیل شده ، به همین دلیل این کشورها با بکارگیری ناوگان عظیمی از آواکسهای پیشرفته و ناونشین ، سعی در تثبیت این نقش برای نیروی هوایی خود دارند . 

 

اما در طرف دیگر ، کشورهای مقابل ناتو با درک جایگاه مهم آواکسها به عنوان مغز متفکر عملیاتهای هوایی و قلب دکترین تهاجم هوابرد ناتو ، دست به تولید سامانه های اخلال سنگین برای از بین بردن توان عملیاتی این هواپیماها کرده اند . در راس این کشورها ، شوروی و فدراسیون روسیه با تجربه ی فراوان در زمینه سامانه های اخلالگر ، دست به طراحی سامانه ی اخلالگر سنگین PELENA-1 با هدف زمین گیر کردن آواکس های E-3 Sentry ایالات متحده کرد .